Een verdraaiing van de knie kan een oprekking van de binnenband van de knie veroorzaken. Deze band heet mediaal collateraal ligament (MCL). MCL letsel kan leiden tot een instabiel gevoel bij zijdelings bewegen van de knie bij sport of dagelijkse activiteiten. Een tijdige diagnose van dit letsel is belangrijk omdat de MCL volledig kan genezen bij vroegtijdige behandeling. Op deze webpagina leest u alles over de MCL,behandeling en revalidatie.
Anatomie
Het kniegewricht bestaat uit 2 scharnierende botdelen: het dijbeen (femur) en scheenbeen (tibia). De uiteinden daarvan zijn bedekt met een laagje kraakbeen, zodat de knie soepel beweegt.Tussen de botuiteinden van het kniegewricht bevinden zich de binnen- en buitenmeniscus (zieMeniscus). Midden in de knie liggen de tweekruisbanden: een voorste en een achterste kruisband. Aan de binnen- en buitenzijde van de knie heeft de knie banden, die voor de zijdelingse stabiliteit zorgen.
De binnenband (mediaal collateraal ligament-MCL) bestaat eigenlijk uit verschillende structuren die samen zorgen voor stevigheid aan de binnenzijde van de knie.
Mediaal kniebandletsel
Een plotselinge zijdelingse beweging van de knie bij een val, verdraaiing of sportblessure, kan leiden tot een oprekking van de binnenband van de knie (mediaal collateraal ligament = MCL). Klachten zijn pijn aan de binnenzijde van de knie, soms ook gepaard gaand met een bloeduitstorting. Het letsel gebeurt vaak bij pivot sport (sporten met veel draaibewegingen zoals voetbal, hockey, korfbal en zaalsporten).MCL letsels komen voor op alle leeftijden en kunnen voorkomen samen met letsel van de meniscus, voorste en/of achterste kruisband. Voor aanvullende informatieover combinatieletsels kunt u het protocol downloaden:Voorste Kruisband en Collateraal bandletsels.
Behandeling
Het stellen van de juiste diagnoseisbepalend voor de behandeling, duur van het herstel en de prognose voor (sport)activiteiten in de toekomst.MCL letsels worden ingedeeld in 3 typen: MCL graad 1 is alleen pijn zonder instabiliteit. Dit gaat vanzelf over binnen 4-6 weken. Bij MCL graad 2 is er sprake van een matige instabiliteit en MCL graad 3 getuigt van een ernstig letsel met forse zijdelingse instabiliteit van de knie. MCL Graad 2 en 3 letsels gaan niet spontaan over. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat MCL graad 2 en 3 letsels uitstekend kunnen herstellen indien vroegtijdig herkend en adequaat behandeld met een brace. De behandeling is afhankelijk is van de tijdsduur tussen het ontstaan van het MCL letsel en het stellen van de diagnose.
Vroege diagnose
Indien de diagnose MCL letsel (graad 2 of 3) vroegtijdig wordt gesteld (binnen 2 weken na het knieletsel), moet een aangemeten brace worden gedragen voor 6 weken. De brace kan elke werkdag worden aangemeten via de polikliniek van het Orthopedisch Centrum Máxima. Deze brace dient 24 uur per dag te worden gedragen. U kunt hiermee lopen, fietsen en bewegen omdat de brace scharniert. Ook onder de douche mag de brace niet af en kan met een plastic zak worden beschermd. Na 6 weken mag de brace af en wordt de stevigheid van de knie gecontroleerd met een knie-onderzoek op de polikliniek. Bij goed herstel kunt u daarna weer gaan sporten.
Late diagnose
MCL graad 2 en 3 letsels, die later dan 2 weken worden gediagnosticeerd, genezen helaas minder goed. De brace-behandeling kan nog wel worden gestart bij letsels tot 3-4 weken na de knieblessure. Daarna leidt een brace-behandeling niet meer tot spontane genezing en blijft er een chronische MCL instabiliteit bestaan.
Chronische MCL graad 2 instabiliteit kan meestal worden opgevangen met een knieband. Dit is vooral van belang bij sporten met draaibewegingen van de knie, zoals hockey, voetbal, korfbal, tennis en zaalsporten.
Chronische MCL graad 3 instabiliteit zijn ernstig. Patiënten ervaren een grote sportbeperking en meestal knieproblemen in dagelijkse activiteiten. Bij deze patiënten kan een operatie zorgen voor een goed herstel van de stevigheid aan de binnenzijde van de knie.
De operatie
Bij een chronische MCL graad 3 knie-instabiliteit is een operatie voor het herstel van de kniestevigheid vaak noodzakelijk. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat een anatomische MCL reconstructie (volgens LaPrade) de beste behandeling is. Het is van belang dat de juiste structuren worden gereconstrueerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van 2 aparte donorpezen die worden verankerd in zowel het boven- als het onderbeen. Voor een goed overzicht van deze bandstructuren moet een incisie worden gemaakt aan de binnenzijde van de knie. Deze operatie kan niet via een kijkoperatie worden verricht. RPA Janssen is instructeur op jaarlijkse (inter)nationale cursussen om de laatste ontwikkelingen van kniebandchirurgie te onderwijzen aan orthopedisch chirurgen (zie Biografie).
Na de operatie
U blijft 1-2 nachten in het ziekenhuis. De dag na de operatie geeft de fysiotherapeut instructies en leert u goed lopen met 2 krukken. Daarna mag u naar huis. U loopt 6 weken met krukken en mag niet volledig op het been steunen. Dat is van belang voor de genezing. U krijgt een afneembare spalk om het been. Deze mag u 3x per dag afdoen om zelf knie-oefeningen te doen. U krijgt 6 weken bescherming tegen trombose. U mag met uw eigen fysiotherapeut gaan oefenen in de eerste week na de operatie. U bent vrij in uw keuze van fysiotherapeut. Patiënten uit heel Nederland worden in het Orthopedisch Centrum Máxima geopereerd; om deze reden is een bewezen revalidatieprotocol ontwikkeld welk kan plaats vinden bij u in de buurt (zie Protocol MCL reconstructie). Alvorens u naar huis gaat, krijgt u een verwijzing mee voor uw eigen fysiotherapeut. Het is verstandig om de eerste 2 weken uw been enkele malen per dag omhoog te leggen om de zwelling van het onderbeen te beperken. Een bloeduitstorting in het geopereerde been kan voorkomen in de eerste week na de operatie: dit kan geen kwaad. De eerste controle op de polikliniek vindt plaats na 2-4 weken. Dan wordt bekeken of u een andere brace krijgt. De hechtingen van de operatie lossen vanzelf op na enkele weken en hoeven niet te worden verwijderd.
Werk en sport
De totale revalidatie na een anatomische MCL reconstructie duurt 6-12 maanden. Een zittend beroep kan in de regel tussen 2 en 4 weken na de operatie worden hervat. Een staand beroep duurt langer (4-6 weken). Dit zijn algemene richtlijnen: afhankelijk van de reactie en zwelling van de knie kan dit korter of langer duren. Autorijden is onverstandig als u nog met krukken loopt. Fietsen op een hometrainer mag na 4-6 weken. Hardlopen kan in het algemeen na 3 maanden mits de knie goed reageert, niet dik of pijnlijk is. Terugkeer naar contactsporten is meestal mogelijk na 6 maanden mits de revalidatie naar wens verloopt. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat terugkeer naar het oude sportniveau met name afhankelijk is van de kraakbeenconditie en andere letsels van de knie.
Vergoeding verzekering
Deorthopedisch zorg in ons ziekenhuis wordt vergoed door alle verzekeraars.
PROM
Het Orthopedisch Centrum Maxima streeft naar een optimaal resultaat van uw behandeling en wil de kwaliteit van zorg steeds blijven verbeteren. Hiervoor is inzicht in de effectiviteit van behandelingen noodzakelijk. De uitkomst van behandeling wordt gemeten aan de hand van een vragenlijst(Patient Reported Outcome Measures=PROM). U zult worden gevraagd deze vragenlijst in te vullen voor de operatie evenals 3 maanden en 1 jaar na de operatie. Het invullen van de vragenlijst gebeurt tijdens uw bezoek aan de polikliniek en duurt ongeveer 10 minuten.Degegevens gevenons inzicht in het verloop van uw behandeling. In Nederland wordt de kwaliteit van zorg medebeoordeeld aan de hand van de PROM doorzorgverzekeraars en de Nederlandse OrthopedischeVereniging (NOV).De gegevens worden in uw medisch dossier geregistreerd en kunnen anoniem voor kwaliteitsbewaking en verbetering worden gebruikt.
Complicaties
Complicaties na een MCL operatie zijn zeldzaam: wondstoornissen, infectie, trombose, schade aan bloedvat of zenuwen littekenweefsel (arthrofibrose)in de knie. Deze complicaties komen bij minder dan 1% van de patiënten voor.
Contactmet het ziekenhuis
In de volgende gevallen dient u met de onze polikliniek contact op te nemen:
- als de wond gaat lekken
- als de hele knie rood wordt en meer pijn gaat doen
- bij het optreden van koorts (boven 38,5 graden Celcius)
- als de kuit erg gespannen en pijlijk is.
